༄༅། །ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་གསུམ་གྱི་རྩ་བ་བཞུགས་སོ། ། 宗喀巴大師造 by Je Tsongkhapa Lobzang Drakpa ༄༅། །རྗེ་བཙུན་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། 敬禮諸至尊上師！ Homage to the precious noble masters! 1 རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོའི་དོན། ། 一切佛語心要義 The very essence of all the buddhas’ teachings, རྒྱལ་སྲས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ལམ། ། 諸聖佛子讚揚道 The path that is praised by the noble bodhisattvas, སྐལ་ལྡན་ཐར་འདོད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་དེ། ། 有緣求脫者津梁 And the entrance for all fortunate ones desiring liberation— ཇི་ལྟར་ནུས་བཞིན་བདག་གིས་བཤད་པར་བྱ། ། 我當隨力而宣說 To the best of my ability, I shall now set forth. 2 གང་དག་སྲིད་པའི་བདེ་ལ་མ་ཆགས་ཤིང༌། ། 彼不貪著輪迴樂 You who are unattached to saṃsāra’s pleasures, དལ་འབྱོར་དོན་ཡོད་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིས། ། 為令暇滿不空過 And strive to make full use of the freedoms and advantages, རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་ལམ་ལ་ཡིད་རྟོན་པའི། ། 勸依佛喜道諸賢 You who follow the path delighting all the buddhas— སྐལ་ལྡན་དེ་དག་དང་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཉོན། ། 具清淨心善諦聽 Fortunate ones, listen well, with a clear and open mind. 3 རྣམ་དག་ངེས་འབྱུང་མེད་པར་སྲིད་མཚོ་ཡི། ། 無真出離難止息 Whilst lacking pure renunciation there is no way to pacify བདེ་འབྲས་དོན་གཉེར་ཞི་བའི་ཐབས་མེད་ལ། ། 捨求有海安樂果 The continual thirst for pleasure in the ocean of saṃsāra, སྲིད་ལ་བརྐམ་པ་ཡིས་ཀྱང་ལུས་ཅན་རྣམས། ། 貪著有樂能縛身 And since all living beings are bound by their craving for existence, ཀུན་ནས་འཆིང་ཕྱིར་ཐོག་མར་ངེས་འབྱུང་བཙལ། ། 是故首當出離心 You must begin by finding the determination to be free. 4 དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ཚེ་ལ་ལོང་མེད་པ། ། 暇滿難得壽不留 The freedoms and advantages are rare, and there’s no time to waste— ཡིད་ལ་གོམས་པས་ཚེ་འདིའི་སྣང་ཤས་ལྡོག ། 修習能斷今世欲 Reflect on this again and yet again, and dispel attachment to this life. ལས་འབྲས་མི་བསླུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། ། 業果不爽輪迴苦 To dispel attachment to your future lives, contemplate repeatedly ཡང་ཡང་བསམ་པས་ཕྱི་མའི་སྣང་ཤས་ལྡོག ། 數思能斷來世欲 The unfailing effects of karma and the sufferings of saṃsāra. 5 དེ་ལྟར་གོམས་པས་འཁོར་བའི་ཕུན་ཚོགས་ལ། ། 至於輪迴圓滿事 When, through growing accustomed to thinking in this way, ཡིད་སྨོན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། ། 不生剎那之希願 Hope for the pleasures of saṃsāra no longer arises even for an instant, ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་ཐར་པ་དོན་གཉེར་བློ། ། 晝夜恆求解脫心 And throughout both day and night you long for liberation, བྱུང་ན་དེ་ཚེ་ངེས་འབྱུང་སྐྱེས་པ་ལགས། ། 生時即起出離心 Then, at that time, true renunciation has been born. 6 ངེས་འབྱུང་དེ་ཡང་རྣམ་དག་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས། ། 出離若無淨發心 Yet if this renunciation is not embraced ཟིན་པ་མེད་ན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། ། 執持修習終不成 By the pure motivation of bodhicitta, ཕུན་ཚོགས་བདེ་བའི་རྒྱུ་རུ་མི་འགྱུར་བས། ། 無上菩提圓滿因 It will not become a cause for the perfect bliss of unsurpassed awakening, བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད། ། 智者當發菩提心 So the wise should generate supreme bodhicitta. 7 ཤུགས་དྲག་ཆུ་བོ་བཞི་ཡི་རྒྱུན་གྱིས་ཁྱེར། ། 四大瀑流猛漂激 Beings are swept along by the powerful current of the four rivers,[1] བཟློག་དཀའ་ལས་ཀྱི་འཆིང་བ་དམ་པོས་བསྡམས། ། 業繩緊縛難掙脫 Tightly bound by the chains of their karma, so difficult to undo, བདག་འཛིན་ལྕགས་ཀྱི་དྲ་བའི་སྦུབས་སུ་ཚུད། ། 既入我執堅鐵網 Ensnared within the iron trap of their self-grasping, མ་རིག་མུན་པའི་སྨག་ཆེན་ཀུན་ནས་འཐིབས། ། 復被無明大闇蔽 And enshrouded in the thick darkness of ignorance. 8 མུ་མེད་སྲིད་པར་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་རུ། ། 無邊生死生復生 Again and yet again, they are reborn in limitless saṃsāra, སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མནར། ། 三苦逼害恆相續 And constantly tormented by the three forms of suffering.[2] གནས་སྐབས་འདི་འདྲར་གྱུར་པའི་མ་རྣམས་ཀྱི། ། 審思如斯眾慈母 This is the current condition of all your mothers from previous lives. ངང་ཚུལ་བསམས་ནས་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པར་མཛོད། ། 當應引發殊勝心 Contemplate their plight and generate supreme bodhichitta. 9 གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མི་ལྡན་ན། ། 不具通達實相慧 If you lack the wisdom that realizes the nature of things, ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་གོམས་བྱས་ཀྱང༌། ། 雖修出離菩提心 Although you might grow accustomed to renunciation and bodhicitta, སྲིད་པའི་རྩ་བ་བཅད་པར་མི་ནུས་པས། ། 終不能斷生死根 You will be incapable of cutting through conditioned existence at its root. དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ལ་འབད། ། 應勤通達緣起法 Exert yourself, therefore, in the methods for realizing interdependence. 10 གང་ཞིག་འཁོར་འདས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། ། 能見世出世間法 The one who sees that cause and effect operate infallibly རྒྱུ་འབྲས་ནམ་ཡང་བསླུ་བ་མེད་མཐོང་ཞིང༌། ། 果隨因行永不誣 For all the phenomena of saṃsāra and nirvāṇa, དམིགས་པའི་གཏད་སོ་གང་ཡིན་ཀུན་ཞིག་པ། ། 能滅實執諸所緣 And for whom any objects of conceptual focus have subsided, དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས། ། 此乃正入佛喜道 Has set out upon the path delighting all the buddhas. 11 སྣང་བ་རྟེན་འབྲེལ་བསླུ་བ་མེད་པ་དང༌། ། 現分緣起不欺誑 The knowledge that appearances arise unfailingly in dependence, སྟོང་པ་ཁས་ལེན་བྲལ་བའི་གོ་བ་གཉིས། ། 空分遠離實執意 And the knowledge that they are empty and beyond all assertions— ཇི་སྲིད་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་སྲིད་དུ། ། 若時二者別現見 As long as these two appear to you as separate, ད་དུང་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་རྟོགས་པ་མེད། ། 爾時仍昧牟尼旨 There can be no realization of the Buddha’s wisdom. 12 ནམ་ཞིག་རེས་འཇོག་མེད་པར་ཅིག་ཅར་དུ། ། 唯見緣起全不誣 Yet when they arise at once, not each in turn but both together, རྟེན་འབྲེལ་མི་བསླུར་མཐོང་བ་ཙམ་ཉིད་ནས། ། 即滅實執取境相 Then through merely seeing unfailing dependent origination ངེས་ཤེས་ཡུལ་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཀུན་ཞིག་ན། ། 若時同起非更迭 Certainty is born, and all modes of misapprehension fall apart— དེ་ཚེ་ལྟ་བའི་དཔྱད་པ་རྫོགས་པ་ལགས། ། 乃圓成正見觀察 That is when discernment of the view has reached perfection. 13 གཞན་ཡང་སྣང་བས་ཡོད་མཐའ་སེལ་བ་དང༌། ། 此復現相除有邊 When you know that appearances dispel the extreme of existence, སྟོང་པས་མེད་མཐའ་སེལ་ཞིང་སྟོང་པ་ཉིད། ། 及以性空除無邊 While the extreme of nothingness is eliminated by emptiness,[3] རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འཆར་བའི་ཚུལ་ཤེས་ན། ། 若知現空顯因果 And you also come to know how emptiness arises as cause and effect, མཐར་འཛིན་ལྟ་བས་འཕྲོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། ། 不為邊執見所奪 Then you will be immune to any view entailing clinging to extremes. 14 དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་གསུམ་གྱི། ། 如是聖道三關要 When, in this way, you have correctly understood གནད་རྣམས་རང་གིས་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཚེ། ། 若得如實通達時 The key points of the three principal aspects of the path, དབེན་པ་བསྟེན་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་སྟོབས་བསྐྱེད་ནས། ། 子應依靜勤精進 Withdraw to solitude, dear son, strengthen your diligence, གཏན་གྱི་འདུན་མ་མྱུར་དུ་སྒྲུབས་ཤིག་བུ། ། 發奮速疾修究竟 And swiftly accomplish the ultimate and lasting aim. ཞེས་པ་འདི་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་དགེ་སློང་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་དཔལ་གྱིས་ཚ་ཁོ་དབོན་པོ་ངག་དབང་གྲགས་པ་ལ་གདམས་པའོ།།
